Zekerheid

'Wat zou je doen als ik er niet meer was?'
Verrast keek ze op van haar bord. Haar ogen zochten het gezicht van haar man af. Natuurlijk zou deze vraag eens aan de orde komen. Volgend jaar wordt hij vijfenzestig, maar de gekozen tijd en plaats verbaasden haar. Ze vroeg zich af of dit een van zijn luchthartige opmerkingen was, waarmee hij haar wel vaker onverwacht plaagde. Zijn mond glimlachte, maar zijn ogen stonden ernstig. Ze had hier zelf ook wel eens over nagedacht en besloten dat dit een onderwerp was dat 's avonds bij een glas port, als er niets interessants op de televisie was, wel eens voorzichtig ter sprake gebracht kon worden. Maar niet na een lange zondagse strandwandeling in de voorjaarszon, tijdens een late lunch in het kleine visrestaurant aan de haven.
'Ik denk dat ik ga verhuizen naar iets kleiners, een flat, misschien wat dichter bij de kinderen of aan de IJssekade in Zutphen of Deventer, zoiets, terug naar het oosten van het land.'
Ze haalde een beetje besluiteloos haar schouders op.
'Ik heb er nog niet zo erg over nagedacht. En jij? Je bent toch niet van plan er binnenkort voorgoed uit te stappen?'
Ze probeerde er een grapje van te maken.
'Het is toch iets waar je je zo langzamerhand op moet voorbereiden'.
Ze knikte, nam nog een hapje, vond het zonde de perfect klaargemaakte vis op haar bord koud te laten worden. Het gaf haar bovendien de gelegenheid haar gedachten te ordenen.
'Ik ben hopeloos verloren zonder jou. Ik zou met geen mogelijkheid voor mijzelf kunnen zorgen,' ging hij verder. Daarin moest ze hem gelijk geven.
'Al die reclames over verzekeringen op de TV hebben me aan het denken gezet. Als ik eerder doodga dan jij, wordt mijn levensverzekering uitbetaald aan jou en na mijn vijfenzestigste natuurlijk mijn pensioen. Het huis staat al op jouw naam, dus jij hoeft je financieel geen zorgen te maken. Je bent handig, hebt een zakelijk inzicht, je redt je wel. Maar voor mij ligt dat anders. Als jij eerder dood gaat, heb ik alleen maar mijn pensioen en wat we samen gespaard hebben, ik moet successierechten over het huis gaan betalen, denk ik, of blijft dat vrij voor de langstlevende? Dat zal ik eens navragen, er is de laatste tijd zoveel wettelijk veranderd. Maar ik zal wel een soort huishoudster moeten nemen. En stel dat ik heel oud en invalide word, dat wordt dan een dure grap.'
'Jessus, moet ik me dààrom onmisbaar voelen', dacht ze. Ze zei niets en at door, zonder hem aan te kijken.
'Luister Paula, het lijkt me verstandig om op jouw leven ook een paar verzekeringen af te sluiten. Het geeft ons beiden een zeker gevoel over onze toekomst. We kunnen beter nu wat premie betalen, die trouwens toch aftrekbaar is, en onszelf zo van een zorgeloze toekomst voorzien. Je hoeft niet tegen een eventuele medische keuring op te zien, je bent zo gezond als een vis en oersterk.'
Nu lachte hij, 'Kijk niet zo benauwd Pau, waarschijnlijk leven we nog lang en gelukkig en worden we allebei honderd.'
Ze ontspande zich.
'En wat doe jij als ik er niet meer ben?
'Ik zou meteen een hond nemen, natuurlijk'.
Nu lachte zij ook, 'Dat ik daar niet aan gedacht heb. Natuurlijk. En daarna?'
'Ook het huis verkopen en een flatje nemen, huren desnoods, en dan zou ik een oude boot kopen..'
Zijn gezichtsuitdrukking kreeg iets dromerigs, haar mond kneep zich iets samen.
'Die knap ik dan helemaal op en ga er nog wat mee zwerven, als ik daar de tijd voor heb.'
Hij keerde terug naar het heden en keek zijn vrouw vol genegenheid aan.
'Dat is allemaal nog lang niet aan de orde, lieverd. Laat dat prachtige visje niet koud worden, we moeten hier eens wat vaker naar toe, vind je niet?'
Haar zondagsgevoel was verdwenen, daar kon zelfs het mooie dessert niets aan veranderen.

***

Nadat de adviseur van de verzekeringsmaaatschappij langs was geweest en de benodigde formulieren waren ondertekend, begon ze te piekeren. Vooral toen hij kort daarna een oude boot kocht. Ogenschijnlijk was er niets veranderd, maar ze verbeeldde zich dat hij later thuiskwam, wat vaker 's avonds terug naar kantoor moest of een zakenafspraak buiten de deur had. Ze ging snel door zijn zakken als hij in de badkamer was, wierp als ze de kans kreeg een steelse blik in zijn zakagenda. Ze vond niets verdachts, dat maakte haar wantrouwen alleen maar groter. Ze vroeg zich af waarom hij de telefoon snel neerlegde als ze binnenkwam, het gesprek beëindigde met een gemeenplaats ‘Bedankt, ik bel je nog terug’.
Ze was een keer gaan kijken in het haventje waar hij een ligplaats voor zijn boot had kunnen bemachtigen. Had met een nors gezicht het ding bekeken, geluisterd naar zijn enthousiaste plannen. Natuurlijk had hij de aanschaf ervan voor de vorm met haar overlegd. En zij had vanzelfsprekend met de koop ingestemd, wat kon ze anders?
‘Hoe vind je hem, Paula? Er is nog heel wat aan te doen, maar als hij af is, gaan we er samen mee varen. Een soort tweede huwelijksreis, heerlijk in de Biesbosch, de Noordeinderplassen, ik kan gewoon niet wachten’.
Het vooruitzicht al hun vrije tijd op het water door te moeten brengen kon haar niet bekoren, netzomin als het alternatief, alleen thuiszitten terwijl hij aan dat oude wrak zat te werken. Haar afkeer van de boot groeide naarmate hij meer tijd aan de restauratie ervan besteedde

Ze slaagde er steeds minder in de kilte in haar houding te verbergen, weerde zijn liefkozingen af. Er kwam een einde aan de strandwandelingen en hij vertrok vaker in een oude overall naar zijn boot.
Bij haar kinderen kon ze niet terecht met haar vermoedens, maar bij de vriendinnen die al een moeizame scheiding achter de rug hadden, vond ze een gewillig oor. Andere vriendinnen lachten haar in haar gezicht uit.
‘Klaas een ander? Hoe haal je het in je hoofd, die is nog steeds gek op je. Als er één gelukkig huwelijk is, dan is het dat van jullie wel. Ik zou er zuinig op zijn’.
‘Maar hij verbergt dingen voor mij. Hij heeft die oude boot gekocht en is van plan er met zijn vriendin mee te gaan varen. Als ik er niet meer ben, zei hij.’
‘Dat heb je beslist verkeerd begrepen, Paula, ten eerste heeft hij geen vriendin en ten tweede, hoe kan hij weten wie van jullie tweeën het eerst doodgaat? Je ziet spoken, echt waar. Wij kennen jullie lang genoeg om zeker te weten dat Klaas 100% trouw is. Jijzelf zou toch ook geen vriendje nemen?’
‘Dat is wat anders’.
‘Helemaal niet. Weet je, Pau, waarschijnlijk ben je ongemerkt in een depressie beland, dat hebben vrouwen van onze leeftijd wel vaker. Waarom ga je niet eens langs bij je huisarts? Vraag hem om een recept voor Prozac. Heb ik ook gedaan, in no-time voel je je weer de oude. Laat je huwelijk niet stranden door toe te geven aan zulke negatieve gedachten.’
‘Ik zal wel zien, misschien heb je gelijk.’ Ze geloofde er niets van.

***

Er stond een grote doos in de hal, feestelijk verpakt in cadeaupapier met de naam van een exclusieve cadeauwinkel erop gedrukt. De secretaresse ging weg, ze was zwanger.
‘Ik wist niet dat ze getrouwd was’.
Hij schoot in de lach, ‘Dat is ze ook niet, dat hoeft tegenwoordig helemaal niet meer. Overmorgen is er een klein afscheidspartijtje op de zaak, als je zin hebt, kun je komen en kennismaken met haar vriend’.
Hij wist drommels goed dat ze nooit op kantoor kwam. Zwanger? Van wie?
‘Ze hebben een inzameling gehouden en ik heb het bedrag verdubbeld, zodat we iets heel moois voor haar konden kopen. Jammer dat het zo kunstig ingepakt is, nu kan ik het je niet laten zien.’
‘Heb je al een vervangster?’
‘Nee, het overviel ons allemaal. Haarzelf ook, geloof ik. We hebben advertenties gezet, afwachten dus.’
Ze liep twee dagen met groeiende jaloezie om het pak heen, niet in staat het ongezien open te maken. De komst van de nieuwe secretaresse, een al wat oudere herintreder, maakte het er niet beter op. Ze was zo ervaren en bleek zo efficiënt te werken, dat Klaas veel aan haar kon overlaten en nog meer tijd op de boot doorbracht.
Op een avond belde hij haar op. Ze hoorde geroezemoes op de achtergrond, er klonk een luide vrouwenlach.
‘Schat, ik ben bijna klaar met dat luik, maar ik krijg het niet op tijd af. Ik kan het niet zo laten liggen, dat is te gevaarlijk. Vind je het erg als ik vannacht op de boot blijf?’
Wat moest ze zeggen? ‘Waar slaap je dan?’
‘Hier. Ik werk zo lang mogelijk door, dan is het morgenochtend klaar. Als ik moe word, doe ik wel een dutje. Het is echt bijna af, met een beetje geluk kunnen we het volgende weekend samen voor het eerst een proefvaart maken’. Er klonk nauwelijks onderdrukte opwinding in zijn stem.
‘Waar ben je nu?’
‘In de snackbar, ik eet hier even wat en ga dan gauw weer verder. Ik was vergeten mijn mobieltje van huis mee te nemen, vandaar. Je hoeft echt niet ongerust te zijn, ik red me wel voor een nachtje.’
Ze legde de telefoon neer. Het was dus zover. Ze wist het nu zeker.
Maar zo gemakkelijk gaf ze zich niet gewonnen.

Ze verkleedde zich snel, spijkerbroek, T-shirt en gladleren jasje. Platte schoenen, geen juwelen die in de weg konden zitten als het tot een gevecht met de vriendin zou komen. Ze zou haar van katoen geven. Voor het eerst in lange tijd voelde ze zich bijna vrolijk in het vooruitzicht zelf in actie te kunnen komen. Het werd al een beetje donker. In de schuur vond ze na enig zoeken een geschikt wapen, een zware schop. Ze had liever een hamer gehad, maar de gereedschapskist was weg, die had Klaas natuurlijk mee naar de boot genomen.
In een klein uurtje was ze bij de haven, ze zag de bekende Volvo vlak bij de aanlegstijger staan. Hij was er dus nog. Er scheen licht uit de kajuit, de deur stond open. Voor ze uitstapte keek ze gewoontegetrouw nog even in de autospiegel of haar haar goed zat. Ze pakte haar tas en de schop en bleef toen besluiteloos met de sleuteltjes in haar hand staan. Zou ze de auto wel afsluiten? Misschien beter van niet. ‘Mijn vluchtauto’, dacht ze en moest ondanks alles om zichzelf lachen.

Uit het AD.
STRIJEN-SAS. Donderdagavond omstreeks half tien vond in de jachthaven een noodlottig ongeval plaats. Mevrouw Paula S. viel in het geopende luik van het jacht dat haar man, de zakenman K.S., aan het restaureren was. Hij had het luik uit de sponning gehaald en was het aan het schilderen. Zijn vrouw bracht een onverwacht bezoek aan de boot en was niet op de hoogte van het ontbreken van het luik. Het was al donker toen ze aan boord stapte. Ze was op slag dood. Omstanders hebben nog geprobeerd haar te reanimeren, maar het mocht niet baten. Het echtpaar zou in de herfst op de antieke boot hun veertigjarig huwelijk vieren.

© Agathe Wurth